Skipistes en Kuuroorden
Route langs de Valleien
Valle de Canfranc (Valle de Aragón)
Vanuit Jaca voert de N-330 door de Vallei van Canfranc, totaan de Franse Grens, en is één van de belangrijkste routes door de Spaanse Pyreneeën. Ten oosten ligt Valle de Tena (zie hieronder) en ten westen de valleien Valle de Ansó-Valle de Hecho. De vallei begint aan de bovenloop van de rivier de Aragón en kent een afwisselende breedte. Castiello de Jaca wordt beschouwd als de toegangspoort tot de vallei. De dorpen in de vallei (Bescós, Yosa, Acín, Larrosa, Villanovilla en Bergosa) zijn veelal verlaten. Jaca, een sfeervol stadje met historisch centrum, is de levendige hoofdstad van de vallei. De vallei sluit op de noordelijke hellingen van de skigebieden Astún en Candanchú. De ingang naar de vallei vanuit het noorden is via de Port de Somport, startpunt van de Aragonese pelgrimsroute naar Santiago de Compostela (route Somport)
In de vallei zijn vele tempels, kerken, kloosters, kastelen en forten. Er zijn hoge bergen, met als hoogste top de Collarada van 2.883 m, met aan de voet de beroemde Guixas-grotten. Meerdere gebieden zijn geclassificeerd als speciaal beschermingsgebied voor vogels (ZEPA's). Het 11e eeuwse klooster San Juan de la Peña, het belangrijkste klooster van Aragón, ligt ten zuiden van Jaca. Je kan allerlei buitenaktiviteiten ondernemen, het hele jaar rond. Van skiën, langlaufen, wandelen, mountainbiken, met routes die gevarieerd en verrassend zijn
Canfranc-Estacíon (foto 1) - Canfranc - Pueblo (1195 m)
Gezien de nabijheid van de grens met Frankrijk, heeft Canfranc historisch een groot strategisch en militair belang uitgeoefend, vandaar de bouw van verschillende forten of torens, zoals het Fusilier-torentje of het Fort de Coll de Ladrones. Canfranc Pueblo werd in 1944 door brand verwoest en de meeste bewoners vertrokken naar de woonkern bij het station. Er wonen nu nog ca. 40 mensen. In het dorp zijn twee kerken en een Romaanse brug te zien. Er zijn veel skiërs die stoppen in het dorp, omdat de wintersportgebieden Astún en Candanchú (zie hieronder) heel dichtbij liggen. Er zijn veel pelgrims die elk jaar door de stad passeren voor het Aragonese gedeelte van de Camino de Santiago Francés. Deze route beleefde zijn pracht in de middeleeuwen. In het voormalige 11e eeuwse Santa Ana klooster sliepen de pelgrims op weg naar Santiago. De ruïnes van dit klooster liggen vlabij het hotel Santa Christina (zie hieronder bij hotels). In het dorp bevindt zich langs de Camino een alberge voor Pelgrims en een bar
Verder stroomopwaarts staat het vervallen internationale treinstation (foto 1) uit 1928, het vlaggeschip van het dorp, en zeker een bezoekje waard. Het is een prachtig voorbeeld van de industriële architectuur uit de tijd. Het enorme complex met het op één na langste perron van Europa, werd gebouwd voor de treinverbinding tussen Spanje-Frankrijk via de Pyreneeën. De arbeiders die aan deze spoorweg werkten, waren de eerste permanente bewoners in dit gebied
Er zijn vele wandelpaden rond Canfranc, en bergwandeltochten tot grote hoogtes. Er zijn mooie (zomer) dagwandelingen te maken in de zijvalleien, waaronder de Valle de Izas, ten oosten van Canfranc-Estación; het toeristenbureau heeft informatie. De Collado de Izas-pas en terug is een tocht van ca. zeven uur met 1000 m stijgen en dalen, maar er zijn tal van kortere opties (Je kan de eerste 2 km over een onverharde weg oprijden tot aan Fort de Coll de Ladrones, een verlaten fort)
Wintersportgebied Candanchú (foto 2 en onder: 1600m)
> de N-330 voert 8 km noordwaarts van Canfranc naar het druk bezochte wintersportgebied Candanchú, die al wat langer bestaat dan het skioord Astún (zie hieronder). Ze liggen slechts 4 km van elkaar en zijn met dezelfde pas toegankelijk. Beide plaatsen bieden lange afdalingen in een boomloos dal. Candanchú beschikt over 42 km uitgezette pistes voor alpineskieën en 35 km voor langlaufen. Het skioord ligt aan de lange afstand GR11-wandelroute
Ten zuiden van het wintersportgebied Candanchu, ligt bij het dorp Villanua, aan de voet van het Collarada massief, de beroemde Guixas-grotten. Ten noordoosten van het dorp Villanonilla, ligt de prachtige Romaanse Ermita de Santa María de Iguácel
Valle de Astún
Via de pas Puerto de Somport (1631 m) op de kam van de Pyreneeën bereik je in oostelijke richting de Vallei van Astún. De belangrijke pas werd gebruikt door de Romeinen, Moren en Middeleeuwse pelgrims. Het is nog steeds het startpunt van de Aragonese pelgrimsroute naar Santiago de Compostela (route Somport loopt door Canfranc, Villanúa, Jaca, San Juan de la Peña, Santa Cruz de Serós en komt in Yesa uit op de Navarese route). In dit boomloze dal met bergmeren ontspringt de Río Aragón
Astún - beste en modernste skioord van de Aragonese Pyreneeën
In deze plaats bevindt zich het beste en modernste skioord van de Aragonese Pyreneeën. De toppen hebben een hoogte van 1650-2400 m en garanderen gewoonlijk goede sneeuw. Er zijn 42 km uitgezette skipistes en een skischans, De stoeltjeslift van Astún is open in juli en augustus en geeft toegang tot dagwandelingen rond bergmeren aan weerszijden van de Franse grens
Jaca ( foto 3 en boven, 73 km) - toegangspoort en goede uitvalsbasis voor beide Valleien
Het sfeervolle historische stadje, ligt aan de voet van de Peña Oeral (820m), boven de Río Aragón en ca 30 km van de Franse grens. De Romeinen noemden de stad "het Iacca", naar de Iaccitanni-stam die hier al eerder verbleven. 50 jaar verbleef de stad in de 8e eeuw onder Moorse beheer. Bij de Slag bij Las Tiendas (4 km ten westen vd stad) versloeg een leger van voornamelijk vrouwen de Moren. Elk jaar wordt tijdens een schijngevecht tussen "Christenen" en "Moren", de veldslag op de 1e vrijdag in mei herdacht. Jaca bereikte zijn hoogtepunt in ca. 1035 toen Ramiro I, zoon van Sancho van Navarra, er een hof stichtte en de eerste steen legde voor de kahedraal. Het was de eerste en duizend jaar lang de hoofdstad van het Koninklijk Aragón
Jaca is nu een combinatie van moderniteit, traditie, geschiedenis, prachtige landschappen en een uniek cultureel erfgoed. Zowel in de winter als de rest van het jaar is het levendig en goed vertoeven. In de winter is het een belangrijke plaats voor skieërs. De druk bezochte wintersportgebieden Candanchú en Astún (zie hierboven) liggen dichtbij. In de andere jaargetijdes zijn er de wandelaars en pelgrims op weg naar Santiago de Compostela. Jaca is een prima overnachtings- en uitvalsplek om de omgeving te verkennen en allerlei sportieve aktiviteiten in de omgeving te ondernemen. Jaca heeft een klein sfeervol historisch centrum en je zult verrast worden door de modernistische gebouwen. Bij het toeristenbureau is de " Ruta Modernista" verkrijgbaar, die je langs de begin 20e eeuwse gebouwen brengt. Er zijn veel (goede) restaurants, gezellige (tapas) bars, kleine winkels en hotels. Een middeleeuws sfeertje heb je op één van de terrassen onder de arcades, met uitzicht op de kathedraal (zie foto boven). Overal in de stad vind je berggidsen en bureaus voor avonturentochten. De aanwezigheid van pelgrims in de stad, geeft Jaca een extra dimensie
Kathedraal - Museo Diocesano
Het belangrijkste bouwwerk is de Romaanse Kathedraal (1040), één van de eerste Romaanse kathedralen van Spanje, later verbouwd in platereske stijl, met vierkante toren. Het is opgericht om de positie van de stad als strategische enclave van de Camino de Santiago te verstevigen. In de kloostergang bevindt zich het ongewoon interessante Museo Diocesano met een prachtige collectie 12e-15e eeuwse Aragonese fresco's en één van de beste (Spaanse) middeleeuwse schildercollecties
Citadel - Ciudadela - Puente San Miguel
een 16e eeuwse fort gebouwd in opdracht van Filips II ter verdediging van de stad. De Citadel heeft nog zijn originele stervormig ontwerp en een bastion op iedere hoek. Binnen is een grote binnenplaats voor wapens en kleine kerk. Het interessantst is echter het mooie uitzicht op de omringende bergtoppen en het beboste landschap vanaf de muren, en de kudde edelherten in de droge gracht. De burcht is in 1951 uitgeroepen tot kunsthistorisch monument
Ten noordwesten van de citadel, via een onverharde weg (eind Paseo de la Constitucíon), ligt deze opmerkelijke middeleeuwse brug. Deze brug over de Río Aragon gaf de pelgrims toegang tot Jaca
Overige Bezienswaardigen
Het stadhuis dateert uit de 16e eeuw en heeft mooi smeedijzeren traliewerk voor de venters; de ruïnes van de oude stadmuur (11e); de kerk San Cristóbal, het Benedictijner-klooster, de Torre del Reloj en het Castillo (Fuerte de Rapitan) uit 1571, gelegen in het noorden van de stad met mooi uitzicht op Jaca
Wandelen
Peña de Oroel, is een top van relatief lage hoogte (1769 m), en kan je overal vanuit Jaca zien liggen. De mooie beklimming is ca. 2 uur. De toegang is erg gemakkelijk omdat de noordbasis met de auto kan worden bereikt (El Parador. 1.200 m, 9 km van Jaca)
Camino de Santiago de Somport naar Jaca: wandeling van 30 km (kan in etappes) via Puerto Somport, Canfranc, Villanúa-Castiello-Jaca
Fort Rapitán: rondwandeling vanuit Jaca naar het fort, over de PR-HU 66, ca. 8 km
Ten noorden van Jaca
De rustige vallei van Gardicipollera, stroomopwaarts, naast Castiello de Jaca, is ideaal voor wandel- en fietsroutes en een grote populatie herten. Deze vallei herbergt ook de prachtige Romaanse Ermita de Santa María de Igúacel bij Villanonilla
Ten zuiden van Jaca
Santa Cruz de la Serós
ligt in een zuidelijke zijweg, 11 km ten westen van Jaca, bereik je na 4 km dit mooi gelegen authentieke bergdorp. Het heeft een buitengewone volksbouwkunst met huizen met enorme karakterestieke schoorstenen. Vanwege zijn ligging aan de Route van Santiago zijn er belangrijke religieuze werken gebouwd, waaronder een 12e eeuws vrouwenklooster, een 11e eeuwse kapel en 2 romaanse kerken. Het is ook een goede stop voor een maaltijd/lunch in één van de uitstekende restaurants
Wandeling
over een oud pad wandel je in een uur naar San Juan (hieronder), een variant van de pelgrimsroute (GR-65.3). Het pad leidt zo'n 7 km rond de berg en biedt panoramisch uitzichten op de Pyreneeën en de Peña Oroel
Monasterio de San Juan de la Pena (foto boven, www.monasteriosanjuan.com) - belangrijkste klooster Aragón
het klooster ligt hoog in de bergen, ten zuidwesten van Jaca, en is het belangrijkste klooster van Aragón. Het omvat twee kloosters, 1500 m van elkaar. Het "nieuwe" 17e eeuwse Klooster in barokstijl, is deels een modern hotel en voorlichtingscentrum, en wordt omringd door een park met wandelpaden. Het oude en oorspronkelijke klooster kan je naartoe wandelen of per minibus (parkeren met auto verboden). Het oude Klooster staat verborgen onder een enorme, vooruitstekende rots. De eerste bewoners was een kluizenaarsgemeenschap die op vlucht waren voor de Moorse invasie. Hoewel er van het gebouw (1025) nog maar een kwart over is, heeft het klooster fresco’s, een openlucht kloostergang met prachtig bewerkte kapitelen, sarcofagen van Aragonese koningen, een pantheon van edelen een een gewelfde Romaanse kerk. In dit kleine klooster zou eeuwenlang de Heilige graal zijn bewaard, nu in Valencia
Valle de Tena (foto 4, ten westen van Nationaal Park Ordesa y Monte Perdido (Aragonese Pyreneeën)
Biescas - Puerto de Portalet (ca. 150 km)
via de N-330A-E7 in oostelijke richting bereik je het industriestadje Sabiñánigo waar vele busverbindingen samenkomen > over de N-260 A bereik je in noordelijke richting Biescas
Biescas, een langs beide oevers van de rivier gelegen klein marktplaatsje en bestuurlijke hoofdstad van het dal. Aan de oostoever van de Gállego kan je bezoek brengen aan de middeleeuwse wijk met tempelierskerk > over de A-136 in noordelijke richting door mooi berglandschap; rechts op een heuvel staat het als bedevaartsoord bezochte klooster Santa Elena > Daarna weer een afsplitsing naar rechts naar het noordoostelijk gelegen dorpje Panticosa
Panticosa - skioord (foto 5)
telt enkele oude gebouwen met gestucte gevels en versierde ramen. In dit skioord met 27 pistes kan je met de kabelbaan omhoog tot een hoogte van 1900 m vanwaar je een prachtig zicht hebt op de vallei. In de zomer wordt het vooral gebruikt door wandelaars en mountainbikers. De weg volgt een zeer smalle kloof, de Garganta del Escalar, waar weinig zon doorheen komt > via een kronkelweg van 10 km >
Balneario de Panticosa (1636 m)
heeft een prachtige ligging aan de noordoever van het bergmeer Baños en omringd door een ronde rotsformatie van de Pyreneeën. Het aangename en traditoneel kuuroord (hotel, zie hieronder) staat bekend om zijn geneeskrachtige zwavelbaden en radioactieve bronnen. Verder staat er een indrukwekkend Belle Époque-Casino. Behalve de bronnen worden van hieruit mooie (wandel) tochten gemaakt naar de dalen en bergmeren en de toppen van de bergen
> de A-136 volgt bij de afsplitsing van rivier stroomopwaarts in noordelijke richting naar Sallent de Gállego > bij Escarrilla, zie je een fraaie brug > Eenmaal langs de Embalse de Lanuza , bocht naar rechts en nog een brug over de Gallego
Sallant de Gállego (foto 6 en boven) - berg- en wintersportgebied in zomer en winter
is een aanzienlijk, oud dorp op 21 km van Biescas, bij de samenvloeiing van de Gállego en de Aguas Limpias. Het is zowel een wintersportoord als een zomers bergsportcentrum. Er worden allerlei sporten beoefend waaronder kajakken, bergklimmen, canyoning, etc. In juli (laatste 3 wkn) wordt het beroemde Pirineos Sur-Festival gevierd, één van de beste muziekfeesten in Europa, met prominente artiesten > de weg uit Sallent, met uitzicht op de piramidevormige Peña Forada in het noorden, stijgt bijna 5 km omhoog naar El Formigal>
El Formigal (foto boven)
is een relatief nieuwe wintersportplaats met ski-station, gelegen op 1550 m. In het dorp veel chalet-appartementen en wordt vooral door de Spanjaarden zelf bezocht. Fransen komen er weinig vanwege de wintersluiting van de Puerto de Portalet (gesl. nov-mei). Na El Formigal vervolgt de weg over de Puerto de Portalet, tussen de scherp gepunte Pic d'Anéou in het westen en de Pic de Portalet door naar de Franse Vallée d'Ossau
> Van Biescas in oostelijke richting over de N-260a over de Puertode Cotefablo (1432 m) naar Torla en Nationaal Park Ordesa y Monte Perdido (Aragonese Pyreneeën). Niet ver van Torla ligt het mooie Dal van Bujaruelo
Accommodatie
wij hebben een selectie gemaakt van hotels van Booking.com, zie ook Parador Hotels Aragón
Aanbevolen hotels Valle de Canfranc-Valle de Tena
Valle de Canfranc (Valle de Aragón)
Canfranc Station: >va €60- 75 Santa Cristina Petit Spa modern hotel in mooie omgeving; goed uitgeruste kamers met uitzicht op de bergen; goed restaurant; binnenzwembad; fitness;sauna; grote tuin, terras Hotel & Spa Real Villa Anayet 4* hotel in natuurlijke omgeving, moderne kamers, restaurant, bar, terras, zwembad, wellness
Araguás del Solano: >va €50 Casa Rural Portaña traditioneel authentiek landhuis met 4 kamers in klein dorp; rustieke inrichting
Jaca: >va €60 Hotel Eurostars Reina Felicia Spa modern hotel met kamers en kamers/maissonettes; zwembaden; spa; fitnesscentrum; restaurant Apartahotel & Spa Jacetenia groot hotel met modern uitgeruste appartementen in rustige omgeving; bar/restaurant; zwembad; spa >va €50 Hotel Jacqués hotel met 24 kamers ih centrum; moderne kamers, bar/restaurant Hotel el Acebo modern hotel met bar/restaurant ih centrum;moderne kamers
Valle de Tenca
Biescas: > va €75 Tierra de Biescas luxueus hotel met lichte stijlvolle kamers; grote tuinen rondom; zwembad;spa; 2 restaurants; ciderhuis >va €50 Apartamentos Casa Isabele modern goed uitgeruste appartementen in stenen gebouw
Senegüé (9km v Biescas): >va €50 Hotel Casbas berghotel met 10 kamers; mooie rustieke inrichting; goed restaurant
Tramacastilla de Tena (bij stuwmeer Búbal: >va €110 Hotel & Spa El Privilegio chique design hotel ah meer; moderne eigentijdse inrichting; sfeervol restaurant; spa >va €80 La Posada del Pirineo authentiek klein hotel met moderne rustieke inrichting
Sandiniés (10 km va Biescas): >va €50 Casa Pelentos landelijk gelegen familiehotel met goed restaurant; moderne kamers
Baños de Panticosa: >va €110 Gran Hotel- Balneario de Panticosa kuurhotel in mooi pand, zie ook hierboven); mooie ligging; moderne inrichting; verschillende behandelingen; sauna; zwembad; 3 restaurants; lounges
Más hotels, zie Valle de Canfranc, Jaca of Valle de Tena, of bekijk aanbod Booking.com
of andere hotelaanbieders, zie WTC.nl, Accorhotels
Reisorganisaties/Vakantiewoningen
Reisorganisaties
o.a. Vliegvakantie, Stedentrips, Rondreizen/Accommodaties, zie
SNP: Pyreneeën(Sierra de Guarra; Parque Ordesa; Valle del Aragon), zie ook SNP, zie ook Reisorganisaties
Vakantiewoningen
Belvilla, (zie Aragon) zie ook Belvilla, zie ook Vakantiehuizen
Autohuur Vliegtickets (incl/excl.hotel)
Bekijk het grote aanbod Huurauto's bij CarDelMar of vliegmaatschappijen/reisorganisaties
Boek je vliegtickets rechtstreeks bij de luchtvaartmaatschappij: Transavia.com, TUI Fly
of bij één van de Prijsvechters: Vliegwinkel of WTC, zie ook Vliegtickets
Omgeving (zie ook kaarten hieronder)
Natuur/Aktief
Wandelen/Bergklimmen
Canfranc: GR 11 (lange afstandsroute, ook in etappes te doen): een prettige route naar El Formigal via meren
Balnerario de Panticosa: verschillende trek-en klimtochten.
GR 11: tweedaagse tocht naar Sallent de Gállego
Bergklimmen: o.a naar de toppen van Infierno (3100m) en Las Argualas (2860m)
Valle de Ansó-Valle de Hecho (ten westen van valleien); authentieke valleien met traditie en volksarchitectuur
Nationaal Park Ordesa y Monte Perdido (Aragonese Pyreneeën) (ten oosten van de valleien): Prachtig nationaal park met verschillende valleien
Parque Natural Sierra y Cañones de Guara en Wijngebied DO Somontaño (ten zuiden van de valleien); prachtig natuurgebied met kloven, rivieren en rotsformaties en DO wijngebied Somontaño
Stad/Bezienswaardigheden
Monasterio de San Juan de la Peña (ten zuiden van Jaca): oud klooster uitgehouwen uit een reusachtige rots; Ánso (Huesca), op de lijst van mooiste dorpen Spanje
Huesca (z); Zaragoza (z); Cinco Villas en Pre-Pyreneeën (ten westen vd vallei)
Tips & Trips
Autorondreis Aragonese Pyreneeën (I), kloosters, kastelen en cinco villas
Autorondreis Aragonese Pyreneeën (II), Natuurpark Cañones de Guara en wijnstreek Somontano
Autorondreis Op pad met de Múdejars
Wijn
informatie wijnen/bezoek bodega's, waaronder wijngebied Somontano, zie Wijnen van Aragón
Wijnroute: zie www.rutadelvinosomontano.com
