Mooiste Valleien van Alto Aragón - Dialecten en eeuwenoude tradities
De valleien Ansó en Hecho zijn de meest westelijke valleien van de Alto Aragón en behoren tot de mooiste van de Aragonese Pyreneeën. De Vallei Ansó grenst meer dan 50 km aan Frankrijk en ligt dicht tegen de provincie Navarra (Vall de Roncal) aan (30 km). De valleien liggen ten noordwesten van de middeleeuwse stad Jaca (pelgrimsroute). Door de strategische ligging heeft het eeuwenlang voorrechten genoten van de verschillende Aragonese koningen, wat het karakter en de manier van leven van zijn mensen smeedde. Vanwege de afgelegen ligging zijn de inwoners in de valleien lange tijd van de buitenwereld afgezonderd gebleven. Dit heeft ertoe geleid dat de inwoners hun eigen dialect en tradities hebben, die nog steeds in ere worden gehouden.
Hecho en Ansó zijn de grootste dorpen in de valleien. Ansó heeft één van de best bewaarde stedelijke centra in de Aragonese Pyreneeën en het oude deel is tot historisch-artistiek erfgoed verklaard, en staat op de lijst van mooiste dorpen van Spanje. In Hecho wordt het Aragonese dialect gesproken dat Cheso wordt genoemd. Ter bescherming tegen de winter zijn in de dorpen de stenen huizen dicht tegen elkaar aan gebouwd. Typerend voor de regio zijn de leistenen platte daken met grote schoorstenen met daarop beelden (espantabrujas, foto 3 ) om te voorkomen dat de heksen binnenkomen via de schoorstenen
Natuur/Aktief
Ansó ligt temidden van een naaldbos en bewoners van Jaca en Pamplona hebben hier een tweede huis. Bij Spaanse toeristen is het in trek vanwege de natuur, het Natuurpark Valles Occidentales in het noorden en het beschermde landschap van de Foces de Fago en Biniés in het zuiden. Toeristen uit andere delen van Europa zie je er nauwelijks
Het landschap is indrukwekkend met prachtige kalksteenmassieven, onderbroken door steile klippen en vooral mooi als je hogerop komt. Iets lager beginnen dichte wouden van beuken en naaldbomen. Je kan genieten van prachtige vlinders en vele (Vale) Gieren en met geluk van lammergieren en beren. Je kan allerlei aktiviteiten ondernemen, van mooie wandelingtochten, bergklimmen, mountainbiken, canyoning, langlaufen en/of gaan kayakken in de diepe kloven (foto 2)
Tips & Trips
- Beide valleien maken onderdeel uit van de autorondreis Aragonese Pyreneeën (I), kloosters, kastelen en cinco villas. Je start de reis in de regio Navarra waar je middeleeuwse dorpen, kastelen en kloosters bezoekt. In Aragón bezoek je het Monasterio de San Juan de la Pena, het belangrijkste klooster van Aragón en Castillo de Loare, één van de best bewaarde Romaanse kastelen van Europa. Puur genieten doe je in Los Mallos de Riglos, imposante opeengestapelde rotsen, ook wel mallos genoemd, die 300 m boven de omgeving uitsteken en het landschap verscheidene kilometers lang domineren
- Ontdek meer van het noorden van Aragón en ga ook op pad met de autotrip Aragonese Pyreneeën (II), Natuurpark Cañones de Guara en wijnstreek Somontano. Je bezoekt de Vallei de Ordesa (zie ook hiervoor), geliefd bij wandelaars, het Natuurpark Cañyons y Sierra de Guara, met adembenemend landschap met 70 kloven, grillige rotsformaties en vele soorten roofvogels. Cultuur snuif je op in middeleeuwse dorpen, waaronder Jaca,Torla, Aínsa, Alquézar, laatste dorpen op de lijst van mooiste dorpen Spanje, en Huesca, met één van de oudste Romaanse kerken van Spanje. Genieten van de wijnen, doe je in het Wijngebied Somontano
- Ga de "grens" over naar Navarra, en bezoek meer mooie valleien zie Valleien Roncal, Belagua en Natuurreservaat van Larra
- Meer Tips & Trips, zie hieronder bij Omgeving
Westelijke vallei
Valle de Ansó (foto boven)
De Ansó-vallei bestaat uit de gemeenten Ansó en Fago. Je hebt toegang tot de vallei vanaf het Canal de Berdún (bij Biniés), net voordat je de smalle Foz de Biniés oversteekt. Naar het noorden toe versmalt de vallei terwijl je verder gaat langs de kronkelende weg die wordt omringd door de wateren van de rivier de Veral, met grote verticale muren waar verschillende soorten roofvogels nestelen. De vallei is bedekt met prachtige weides, beuken, dennen en pijnbomen
- Biníes - kasteel - Foz de Biniés (kloof)
Het dorp Biníes met een 18e eeuwse parochiekerk, hoge schoorstenen en poorten, wordt bekroond door zijn kasteel met vier torens, en ligt op de top van een klif van waaruit de ingang van de Ansó-vallei wordt gedomineerd: de Foz de Biniés, een kloof die je gezien moet hebben. Het Aragonese woord «foz» betekent vernauwing of vernauwing, en dat is wat je moet oversteken om van Biniés naar Ansó te klimmen: een onvergelijkbaar spektakel, muren van meer dan 200 meter hoog op een stuk van drie km. Het kan te voet worden verkend door een pad te beklimmen. In de lucht zie je de Vale Gieren vliegen, en aan de waterkant watervogels. Het is geliefd bij motorrijders, een mooi trip door tunnels en ravijnen, vergelijkbaar als de Añisco-kloof. Het hele gebied is uitgeroepen tot beschermd landschap
- Ansó (foto's 1 en boven) - één van de mooiste dorpen Spanje!
Verderop ligt het aantrekkelijke dorp Ansó temidden van een naaldbos. Ansó bewaart één van de best bewaarde stedelijke centra in de Aragonese Pyreneeën en het oude deel is tot historisch-artistiek erfgoed verklaard. Het dorp staat ook op de lijst van de Mooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España! lees verder Ánso - Zuriza (14 km) - Linza - hoge toppen - (sneeuw) wandelen - langlaufen
Aan de kop van de Ansó-vallei ligt de natuurlijke omgeving van Zuriza en Linza, ongeveer 20 min. rijden van Ansó. De uitgestrekte bossen met beuken, sparren, en hoge graslanden laten je een prachtige ecologische rijkdom zien. Bovendien kan je hier, tijdens het winterseizoen, met sneeuwschoenen door het landschap gaan of langlaufen, op de hellingen van de Nordic-Space van Linza
Het dorp Zuriza, eindpunt van de vallei, ligt mooi gelegen. Hier bevinden zich de ravijnen van Petraficha en van Etrechema, de steile bergkammen van Alano, Los Quimbosas. Zuriza is het vertrekpunt van vele (berg) wandeltochten, waaronder de bekende routes "La Senda Camille" en "La Ruta Golondrinas". Linza heeft de hoogste toppen van het dal: de Petrechema (2366m), de Acherito (2358m) en de Tafel van de Drie Koningen (2428m)
> Via de weg A-176 rijd je oostwaarts door een fraai landschap langs twee spitse rotsformaties - de Monnik en de Non - en bereik je de top van de bergpas van Ansó, vanwaar je een prachtig zicht hebt. Bij de afdaling na de bergpas, rijd je het dal van Hecho binnen
< Via de NA-176 rijd je westwaarts de regio Navarra in, via de mooie vallei, Vall de Roncal (20 km), beroemd om zijn heerlijke, harde, ronde Roncalés kaas
Oostelijke vallei
Valle de Hecho - oude Romeinse weg
De Val d'Echo (Valle de Hecho) strekt zich uit langs de rivier de Aragón Subordán, van Embún tot Guarrinza, en herbergt de dorpen Embún, Urdués, Siresa en Hecho. Het is een dunbevolkte vallei dat gekenmerkt wordt door rust en gedeeltelijke isolatie. Door de vallei loopt de oude Romeinse weg die het Iberisch Schiereiland met Galicië verbondt. De vallei behoort tot de Natura 2000, een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden die de hoeksteen vormt van het beleid van de EU voor behoud en herstel van biodiversiteit. De vallei herbergt toppen, steenbokken, paden, grotten en bossen en is de habitat van de laatste inheemse beer in de Pyreneeën
- Hecho (foto boven) - mooi dorp - allerlei buitensporten
Aan het begin van het dal ligt dit fraaie oude dorp dat wordt omringd door kleine akkertjes. In het dorp met dubbele plaza met arcaden zijn een aantal restaurantjes, bars en een uitstekend hostal (zie hieronder) met uitstekend restaurant. In het dorp biedt een bedrijf allerlei buitensporten aan, waaronder canyoning, rotsklimmen, kayakken en langlaufen. In het openluchtmuseum is beeldhouwkunst te zien van diverse kunstenaars - Siresa
Vanuit het dorp Hecho maak je een korte wandeling naar het mooie dorp Siresa voor een bezoek aan de 9e eeuwse Romaanse kerk San Pedro dat de oudste kerk zou zijn in Aragón > - Selva de Oza - kleurenpracht in de herfst
Veertien kilometer na Siresa ontvouwt zich Selva de Oza, een mooie groene vallei met beukenbos en sparren. Eind september, begin oktober is het de perfecte tijd om te genieten van de herfst in de Selva de Oza, als de bomen van kleur veranderen. Op de achtergrond zijn hoge kalkstenen kliffen en toppen. Vanhier starten verschillende excursies en mooie (berg) wandelingen waaronder het beklimmen van de bergen als de Castillo de Acher (2331m). Of daal de Barranco de la Boca del Infierno af
Vallei Agua Tuerta - vogels spotten
Een ontspannen wandeling maak je in deze mooie groene vallei met loslopende paarden en koeien. Met een beetje geluk kan je vale gieren, steenarenden, lammergieren, roodsnavelkauwen en andere karakterestieke vogels spotten
Accommodatie Wij hebben een speciale selectie gemaakt van hotels van Booking.com
Parador Hotels Rusticae Hotels Kleinschalige Hotels Aragón
Aanbevolen hotels
Valle de Hecho
Hecho
>va €55 Hostal Casa Blasquico (Foto 3/Kleinschalige hotels) klein hotel met 6 kamers met rustieke kamers; uitstekend en sfeervol restaurant, een begrip in de omgeving
Siresa
>va € 50-60 Hotel Castillo d'Acher 1* pension in stenen gebouw, typisch spaans hotel, restaurant, bar, nette kamers, uitzichten
Valle de Ansó
Ansó, waaronder
>va €45 Casa Taconera (Foto linksboven/Kleinschalige hotels) 1* hotel in stenen huis ih dorp, moderne kamers met balkon met zicht op de bergen, terras
Fago (3 km van Ansó)
>va €30 Casa Rural Alejos traditioneel landhuis met 6 kamers, rustieke inrichting, keuken, eetzaal
Omgeving
regio Navarra(ten westen van Valle de Anso), waaronder
Roncal
>va €50 Casa Tetxe (Foto 3/Kleinschalige Hotels) gezellig 2* casa rural, stenen landhuis met 5 kamers; rustieke landelijke inrichting; open haard in de lounge; eetkamer
zie ook: Valle de Canfranc - Valle de Tena (en omgeving)
Más hotels, bekijk aanbod Booking.com of andere hotelaanbieders,zie Reisorganisaties
Vakantiewoningen - Appartementen - Campings
Hecho
Camping Valle de Hecho camping ad rand van Hecho omringd door mooie natuur, houten huisjes, eenvoudig landelijk ingericht, zwembad, restaurant, terras
Belvilla (zie Aragon) zie ook Belvilla, zie ook Vakantiehuizen
Nuttige Informatie
Valle de Ansó: www.valledeanso.com, Valle de Hecho: www.valledehecho.com
Jaca: Plaza de San Pedro 11, www.jaca.es
Omgeving
ca. 30 km ten nw van Jaca
Natuur/Aktief
Aragón
Valle de Canfranc (Valle de Aragón) - Valle de Tena (n, Jaca, totaan Franse grens/Aragonese Pyreneeën) mooie valleien, oud station, omgetoverd tot 5* hotels, bekende skioorden
Nationaal Park Ordesa y Monte Perdido (o, Jaca/Aragonese Pyreneeën) Prachtig nationaal park met verschillende valleien, watervallen, wandelen, bergklimmen
Parque Natural Sierra y Cañones de Guara en Wijngebied DO Somontaño (z, Jaca); prachtig natuurgebied met kloven, rivieren en rotsformaties en DO wijngebied Somontaño
Mallos de Riglos - Mallos de Agüero (z, 80 km) spectaculaire rotsformaties van 300 m hoog, pittoreske dorpen, raften, dichtbij Klooster Loarre (zie hieronder)
Navarra
Valleien Roncal, Belagua en Natuurreservaat van Larra (meest oostelijke vallei id Aragonese Pyreneeën), authentieke dorpjes, hoogste bergen van Navarra, ideaal gebied voor langlaufen, (sneeuw) wandelenFoz de Arbayún & Foz de Lumbier - Lumbier (w) spectucalaire kloven, oud stadje (Pre-Pyreneeën)
Wandelen
GR-11: De lange zware afstandswandeling loopt boven de dorpen Ansó en Hecho
Vall de Hecho
Selva de Oza: vertrekpunt voor beklimming van de Agüerri (2449 m); PR-18: wandeling van Siresa naar Ansó, ca. 3 uur
Vall de Ansó
Mooie tochten vanuit Zuriza: Een dagtocht over de GR-11 naar Selva de Oza
en de bekende wandelroutes:"La Senda Camille" en "La Ruta Golondrinas"
Stad/bezienswaardigheden
Aragón
Jaca (zo),levendige stad met klein historisch centrum, 11e Romaanse kathedraal, toegang tot de pyreneeën/valleien, zuiden vd stad het belangrijkste klooster van Aragón, zie Jaca en Monasterio de de San Juan de la Peña
Cinco Villas en Pre-Pyreneeën (zw, 80 km) prachtige middeleeuwse dorpen, en Sos del Rey Católico (w) prachtige ligging, Paradorhotel, op lijst Mooiste dorpen van Spanje, Los Pueblos mas Bonitos de España
Kasteel van Loarre (zo, 90 km) het mooiste kasteel Spanje, en een van de best bewaarde Romaanse kastelen van Europa
Huesca (zo) Toegangspoort Pyreneeën - levendige stad met één van de oudste Romaanse kerken van Spanje
Navarra
Pamplona (w) hoofdstad van Navarra, San Fermin, bekend van het stierenlopen
Olite en omgeving wijnhoofdstad, prachtig Parador hotel, wijndorpen, waaronder Ujué middeleeuws stadje, op lijst Mooiste dorpen van Spanje
Monasterio de Leyre - Castillo de Javier - Sangüesa (midden-Navarra) monumentaal dorp ad pelgrimsroute, klooster met romaanse kerk, sprookjeskasteel
Tips & Trips
Aragón
autorondreis Aragonese Pyreneeën (I), kloosters, kastelen en cinco villas
autorondreis Aragonese Pyreneeën (II), Natuurpark Cañones de Guara en wijnstreek Somontano. De valleien Anso en Echo maken onderdeel uit van deze route
autorondreis Op pad met de Múdejars
Navarra
Autorondreis door Navarra, o.a. bezoek aan Valle de Roncal (zie hierboven onder natuur). Goed te combineren met bezoek aan deze valleien, zie Autorondreis Langs de Navarrese Pyreneeën, kloven, bossen en valleien
Wijn
informatie wijnen/bezoek bodega's, waaronder wijngebied Somontano, zie Wijnen van Aragón
Wijnroute: zie www.rutadelvinosomontano.com